Een huishouden in Zambia brengt in het algemeen meer werk met zich dan een vergelijkbaar huishouden in Nederland. Met vergelijkbaar bedoel ik een huishouden ongeveer hetzelfde aantal leden tellend in een huis van ongeveer dezelfde afmetingen. Wij hebben een fors erf, maar ons huis is niet groot. Woonkamer, 2 slaapkamers, eet/studeerkamer, voorraadkamer, badkamer, keuken + eetgelegenheid en een platje (=veranda). Het overdekte gedeelte bedraagt zo’n 155 m2 en dan is er zo’n 75 m2 aan veranda. Ik zou zeggen, naar Nl maatstaven, een middenmaat huis in zake het overdekte gedeelte.
 |
| Ons huis op perceel 92 met het jongste lid van het huishouden. |
We hebben, wat huishoudelijke voorzieningen betreft, voor het koken een gasfornuis, een electrisch kookplaatje en ook een baula (houtskoolkacheltje). We koken meest op gas, uit een fles, zoals bij kampeerders, maar wel op een normaal fornuis. Het elektrisch kookplaatje is een soort backup voor als het gas op is. De baula is er als laatste mogelijkheid (gas op en geen stroom), alsmede voor het reguliere buiten koken en roosteren. We hebben heet en koud water uit de kraan. Het water wordt verwarmd in een boiler (die hier geyser heet, de NL geiser is in ZM een onbekend voorwerp). Dan hebben we ook een wasmachine die, hoewel nieuw, van een vreemd ouderwets ontwerp is, met aparte inlaten voor warm en koud water. Het ding, na uitpakken en installeren, bleek geen verwarmingselement te hebben. Dat zoiets vandaag-de-dag mogelijk was kwam niet in mij op toen ik het modern ogende object te koop aangeboden zag, in één van de plaatselijke winkels. Zoiets bedenken ze alleen maar in Zuid Afrika.
 |
| Wasmachine met toevoerslangen voor koud en warm water. En "Turbo Drum." |
Het mechanische huishoudelijk hulp werktuig deed me denken aan het prille begin van mijn bestaan als Sociaal Volwassen Mens (SVM., dwz gehuwd “of daarmee gelijkstaand,” huis & baan hebbend, kind in aantocht). Bij de SVM status hoort een wasmachine, ook in Leeuwarden. Het was een uiterst solide machine, ook voor die tijd echter al ouderwets, tweedehands - de vorige eigenaar had een echte automaat gekocht - en moest middels een slang van de keukenkraan gevoed c.q. bewaterd worden. De wasmachine bedoel ik, niet de vorige eigenaar. Hij/zij stond in de keuken. De keuken was onderdeel van een klein appartement dat naast die keuken ook een toilet, slaapkamer en woonkamer (met balkon) had. En een trap naar de voordeur. Beneden, gelijkvloers, op de begane grond, woonde een dame op leeftijd, eigenaresse van het pand in zijn totaliteit. Daar droeg ik maandelijks de huur af.
Het probleem met een dergelijke machine, toen, was dat je wel op tijd de kraan dicht moest draaien. Zeker als je op een eerste verdieping (of hoger) woonde. In mijn geval kon het niet hoger, het was gewoon de eerste verdieping. Na een aantal narrow escapes was het dan eindelijk zover. Bij het betreden van de keuken bleek te aldaar de vloer blank te staan. Dat was op zich al een klein wonder, dat zoveel water zich opgehoopt had boven de vloerbedekking die op de planken vloer lag. Bij nadere inspectie bleek dat een Iemand met vooruitziende blik, anticiperend vermogen dus, op de planken een plastic vel had gelegd, dat schade bij een geringe overstroming kon voorkomen of beperken. Dit was geen geringe overstroming. Het ging om emmers water die ik op moest dweilen. Mijn toenmalige partner, echtgenote no 1, was nog aan het bijkomen van de geneugten van mijn SVM status. Zij lag in bed met de net eerst geborene.
De huidige machine, in lijn met het idee dat wij (nog steeds) een technische evolutie beleven, heeft wel een ingebouwde stopknop (“sensor”) waarmee voorkomen kan worden dat het instromende water uit een kraan-alleen-voor-deze machine zonder enige hindernis zich ongebreideld over vloeren een weg kon banen naar allerlei oorden buiten de beperking van het wasmachine gebeuren om. Dat zit dus wel snor.
Hij/zij heeft ook allerlei lichtjes. Voor programma’s, specifike activiteiten, hoeveelheden water en was gewichten. Er is een heel toetsenpaneel aan de voorkant van de bovenkant. Als je het ding aanzet is het bijna alsof je naar de disco gaat, met al die knipperlichtjes. Hij gongt ook wanneer het programma er op zit en na een tijdje doet-ie dat nog eens, voor’t geval je de eerste muzikale uitbarsting miste.
Maar een unieke kraan voor heet water met aansluiting-per-slang-alleen-voor-de-wasmachine hebben we niet. Geen eens een slang vanuit de keukenkraan. Warm water moet nu handmatig per emmer aangedragen worden, vanuit de badkamer. De kans op overlopen is daarmee erg klein.
We hebben al besloten dat de volgende machine gewoon een duits merk moet zijn. Geen exotisch zuidafrikaans gedoe, met blanke baby geplakt op de turbo. Er stond een goede Bosch in het super-van-alles-te-koop-warenhuis Game genaamd, gelegen in de Manda Hill Shopping Mall, te Lusaka. Is maar 60 E duurder, oneindig veel beter en 300 km ver weg. Of zou het zo zijn dat een Bosch in Game geen duitse maar een zuidafrikaanse wasmachine is? Een wasmachine die lijkt op een echte Bosch, maar het niet is?!
